Geschiedenis
Spaarkas
Als spaarvarkenverzamelaar hoef ik de geschiedenis van instituties niet tot in de details historisch verantwoord te achterhalen, maar beperk ik me tot de grote lijnen, grote stappen zoals je wilt. Via krantenadvertenties (Delpher.nl) heb ik een goed beeld kunnen krijgen. En dat deel ik hier. De Amsterdamsche Spaarkas werd in 1913 opgericht. Deze fuseerde in oktober 1930 met het N.V. Nationaal Spaarfonds. De Spaarkas had een eigen logo en voerde het motto DIE BI MI SPAERT, GHELUCK VERGAERT. De eerste advertentie daarmee was in de Haagsche Courant van 13 december 1915.
In april 2017 ontdekte ik een tot die tijd (mij) onbekend spaarvarken van de Amsterdamsche Spaarkas, een bijna exacte kopie van het spaarvarken in hun logo, alleen (vreemd genoeg) niet groen. En eind november 2020 kocht ik de 2e unica (de 1e had ik al) die Royal Goedewagen omstreeks 1920 maakte voor de directiekamer(s). Verder is er nog een soort 'asbakvarken'. Daarbuiten zijn mij geen verdere spaarvarkens van de Spaarkas bekend. De Spaarkas gaf ook ansichtkaarten uit met daarin een functie voor hun spaarvarken.
Oprichting in 1913
In het Algemeen Handelsblad van 4 november 1913 lezen we dat de Amsterdamsche Spaarkas is opgericht op 17 oktober 1913.
Het duurt tot december 1915 voor je het bekende spaarvarken en bekende logo ziet. De spreuk in dit logo staat centraal, en wordt gebruikt tot 1930, waarna het Nationaal Spaarfonds de tekst en het logo overneemt.
Tot 1920 zat de Amsterdamsche Spaarkas op het Damrak 48. Hier zie je het 'groene varkentje'. En nog een stichtende tekst.
Herengracht 483 te Amsterdam
Het grachtenpand waarin de Amsterdamse Spaarkas (ASK) vanaf 1920 zetelde is gebouwd in 1668 door Dirk Jansen Tancho en Samuel Gerinx. Tekening: Caspar Philips.
Op 9 mei 1925 dit logo in een advertentie in de Middelburgse Courant. Met de tekst "Wie spaart te laat, vergeefs 't hem baat'. De tekst "Di bi mi spaert gheluck vergaert" wordt overigens het meest gebruikt.
Per 1 juli 1930 fuseert de Amsterdamsche Spaarkas (ASK) met de NV Nationaal Spaarfonds (NSF) 's Gravenhage. Het ASK is niet de enige spaarkas die zich aan sluit bij de NSF. Mogelijk vanwege de recessie?
Was de fusie met de NV Nationaal Spaarfonds strategisch of noodzaak? De fusie vond plaats ca. een half jaar na de beurskrach van 29 oktober 1929 (Wallstreet, New York) waarna een wereldwijde recessie volgde.
Na 1932 werd het groene spaarvarken, tot dan een embleem van soliditeit, ook omgezet in een fysiek stenen spaarvarken uit te geven door de NV Nationaal Spaarfonds. Kijk verder en je gaat ze zien.