Jaren 1915 tot 1945

Spaarvarkens

Amsterdamsche Spaarkas ± 1915 - ± 1935

1913/ ± 1915

Een varken van de Amsterdamsche Spaarkas. Geen spaarvarken, wel retro 16e eeuws qua stijl en vermoedelijk tussen 1913 en 1915 gemaakt. Lijkt op een “terracotta smoked sausage roasted pig”. Maar past dat bij de Spaarkas? Niet onwaarschijnlijk is dat het een asbak is voor de sigaren-as (van directieleden?). Of het ooit is uitgegeven aan clienten of dat het bestemd was voor het kantoor is niet duidelijk.

® 2019 Collectie William Akerboom. Bodemvondst, vuilstort Haarlem.

± 1920

Dit spaarvarken van de Amsterdamsche spaarkas (lengte 18 cm) is van ± 1920. Wat klopt met de Goudse vorm en het minuscule staartje; bij latere Goudse spaarvarkens is dat een knoop. Op het cartouche (andere kant van het spaarvarken) staat: "Hoofdagentschap ’s Gravenhage". Het agentschap had dus net als de directie een eigen spaarvarken laten maken, zij het wat bescheidener qua afmeringen. Was dit een unica (voor op kantoor) of voor promotie? We zullen het nooit weten.

± 1930 - 1932

Ter gelegenheid van het samengaan van de Amsterdamsche Spaarkas en het Nationaal Spaarfonds werd dit varken gemaakt. Vermoedelijk ook een asbak voor op kantoor. Of het alleen daarvoor was of voor promotie is ook hier niet duidelijk. Aan de ene kant staat Amsterdamsche Spaarkas, aan de andere kant bij de opening NV Nationaal Spaarfonds. Lengte ± 17 cm. Periode 1930-1932. Het varken is duidelijk Workums en is gemaakt met een mal voor spaarvarkens.

Amsterdamsche Spaarkas ± 1920

Alhoewel de Spaarkas, voorzover wij weten, geen spaarvarkens als promotieartikel uitgaf, is er omstreeks 1920 door een van de talloze Goudse pottenbakkerijen in opdracht van de Amsterdamsche Spaarkas een uniek groot spaarvarken gemaakt met aan beide zijden het motto van de Spaarkas "Die bi mi spaert gheluck vergaert". 61 cm lang en loodzwaar. Het Amsterdamsche spaarvarken is uiteindelijk verhuisd van Amsterdam naar 's Gravenhage, waar het met een ander groot tot op het laatst de directiekamer en die van de directiesecretaresse van het Nationaal Spaarfonds (NSF) opluisterden.

NV Nationaal Spaarfonds ± 1935

Na de fusie is er rond 1935 nog 1 gemaakt, dit keer voor het Nationaal Spaarfonds door Royal Goedewaagen - Gouda. Dit in navolging van het al bestaande exemplaar van de Amsterdamsche Spaarkas. Dit spaarvarken heeft het blindmerk Goedewaagen - Gouda in een cirkel en is daarom te dateren van na 1935. Ook dit model zal handgemaakt zijn, want de grootste die uit de mal kwam, die gegoten kon worden, was 45 cm (een zogenaamde nummer 0). Lengte van dit spaarvarken is 61 cm.

NV Nationaal Spaarfonds ± 1935-1945

Vanaf 1935 wordt gezocht naar een spaarvarken als promotieartikel. Zeer waarschijnlijk wordt 'voortgeborduurd' op bij toen bestaande vormen. De vroegste is 19 cm, de laatste in deze serie 2 cm korter: 17 cm. En pas daar is de vestigingsplaats 's Gravenhage toegevoegd. Iets dergelijks herhaalt zich bij het allerlaatste spaarvarken van het Spaarfonds: daarop staat geen 'slogan' meer en ook geen 's Gravenhage. Maar zo ver (in de tijd) zijn we hier nog niet......

± 1936 - ± 1938

Deze is van het zelfde type als de vorige, maar heeft 3 pootjes (de achterpootjes zijn samengegegaan tot een blokje), is 18,5 cm lang en er is voor een ander lettertype gekozen.

± 1937 - ± 1938

Deze is van het zelfde type als de vorige, heeft 3 pootjes (de achterpootjes zijn ook hier samengegegaan tot een blokje), is 18,5 cm lang en er is voor een ander lettertype gekozen. De letters liggen hier te hoog, waardoor beschadiging bij transport kan ontstaan.

± 1935 - ± 1937

Dit is de eerste van een serie voor de promotie. Deze heeft 4 pootjes is 19 cm lang en de vorm is gekend door andere spaarvarkens van dit zelfde type. Een bestaand model derhalve waarop aan de ene kant de bekende spreuk en aan de andere kant NV Nationaal Spaarfonds.

± 1938 - ± 1945

Het 'definitieve' model, lengte 17 cm! Nu ook in de tekst: ’s-Gravenhage.